اصفهان، بالا رفتن قیمت رهن و اجاره خانه‌ها طبیعتاً قدرت خرید مسکن برای بیشتر مردم را کاهش داده و خرید خانه به رویایی برای افرادی که درآمد آنها با شرایط اقتصادی کنونی ماهیانه حداقل کمتر از دو تا سه میلیون تومان است تبدیل شده؛ حال با افزایش قیمت مسکن که خانواده‌ها دیگر توان خرید خانه را ندارند بازار اجاره‌نشینی بیش از پیش داغ شده و مشکلات زیادی برای مستاجران به وجود آورده است.

هر سال با آغاز ماه خرداد بازار رهن و اجاره مسکن رونق می‌گیرد، اما مشکلی که در این میان مستاجران را نگران و دچار تشویش خاطر کرده، افزایش نرخ اجاره‌بها است.

«افزایش قیمت اجاره‌بها» جمله‌ای است که بسیاری از مستاجرین این روزها با آن روبه‌رو هستند، بازار قیمت اجاره‌بها سر به فلک رسیده و هیچ مرجعی برای رسیدگی به آن وجود ندارد.

افرادی که این روزها در اصفهان به دنبال اجاره مسکن در تکاپو هستند با دو اتفاق همزمان روبه‌رو هستند که یکی از آنها افزایش اجاره‌بهاست و دیگری نایاب شدن رهن کامل خانه.

اجاره‌نشین‌ها به واسطه پس‌اندازهای طول سال، راحت‌تر می‌توانند رشد سالانه اجاره‌بها را از طریق افزایش پول‌ پیش، تحمل کنند اما از آنجا که میزان افزایش دستمزدها، تناسبی با رشد قیمت‌ها ندارد، هر میزان رشد اجاره‌ ماهانه، پرداخت آن را برای مستاجر با چالش روبه‌رو می‌کند.

برخی مشاوران املاک معتقدند هر چند حجم معاملات در سال جاری پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نداشته و بازار خرید و فروش مسکن فعلا راکد است، ‌اما با روند رو به رشد تورم و نوسانات شدید ارزی امسال شاهد افزایش تصاعدی، غیرمنطقی و سرسام‌آور نرخ اجاره‌بها در بازار اصفهان هستیم.

به علاوه اینکه برخی مالکان، مسکن را نیز شریک رخداد افزایش اجاره‌بها و قیمت‌ها در حوزه مسکن می‌دانند و می‌گویند با وجود آن‌که بازار مسکن کشش افزایش قیمت ندارد و مستاجران هم پول کافی برای پرداخت اجاره‌ها ندارند،‌ اما مالکان اجاره‌ها را بر حسب نیازهای معیشتی خودشان بالا می‌برند و مشاوران املاک در این خصوص تقصیری ندارند.

آمارهای رسمی و غیررسمی زیادی درباره افزایش جهشی اجاره‌بهای مسکن و خانه به دوشی بسیاری از مستاجران به‌دلیل اینکه صاحبخانه با آنها کنار نمی‌آید وجود دارد اما ظاهراً مسئولان به دنبال رفع این مشکل و نظارت بر نرخ‌های تعیین شده و سلیقه‌ای از سوی برخی از مالکان نیستند.

رشد حباب گونه اجاره‌بها و نارضایتی اجاره‌نشین‌های نصف جهان

یکی از مشاوران املاک شهر اصفهان گفت: گاهی افرادی که قصد اجاره دادن منزل خود را دارند، قیمت‌هایی را برای پیدا کردن اجاره‌نشین اعلام می‌کنند که در بسیاری مواقع به دلیل آشنا نبودن مالکان با بازار اجاره‌بها، این رقم یا بالاتر از استاندارد و یا پایین‌تر است.

وی با بیان اینکه افزایش نرخ اجاره‌بها با کاهش نرخ سود بانکی طبیعی است اظهار داشت: با کاهش نرخ سود بانکی به طور طبیعی تمایل صاحبان املاک برای دریافت مبالغ بیشتر رهن از مستاجران، کمتر شده و به‌تبع آن نرخ اجاره‌بها افزایش یافته است.

این مشاور املاک درباره اینکه با افزایش نرخ دلار، مصالح ساختمانی و لوازم ساخت خانه‌ها هم گران می‌شود، افزود: تا وقتی که قیمت دلار در نوسان است، کسی سراغ بازار مسکن نمی‌رود و دلیل رکود در این بازار هم همین مسئله است. مردم ایران باید با هم متحد باشند و سعی کنند با کمک یکدیگر، از مشکلات اقتصادی عبور کنند.

بیشتر بخوانید

• رکود و گرانی مسکن دامان مشاوران املاک را گرفت
• مخالفت نماینده مجلس با برنامه وزارت راه برای اجاره مسکن
• بانک مرکزی: مسکن یک‌ساله ۱۱۲درصد گران شد

کمیابی رهن کامل مسکن در اصفهان

رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان گفت: در حال حاضر قیمت‌های مسکن و اجاره‌بهای منتشر شده در بازار و فضای مجازی نرخ‌های واقعی نیستند و توسط افراد غیرمتخصص تعیین شده است.

رسول جهانگیری پیرامون اینکه آشفتگی قیمت‌ها در بازار مسکن به‌تبع نوسانات شدید بازار ارز شکل گرفته است اظهار داشت: پس از تغییرات و نوسانات ارزی در بحث ساخت‌ و ساز و قیمت تمام شده مسکن افزایش قیمت‌ها عجیب و غریب بوده اما این دلیل نمی‌شود که سیرصعودی و بدون ضابطه ۱۰۰، ۲۰۰ و حتی ۳۰۰ درصدی در برخی از بخش‌های مسکن داشته‌ایم.

وی درباره کمیابی رهن کامل مسکن در شهر اصفهان، افزود: نرخ سود بانکی زمانی که کاهش می‌یابد رغبت مالکان به رهن کاهش یافته و میزان کرایه را افزایش می‌دهند این اتفاق با افزایش نرخ سود بانکی برعکس شده و رغبت مالکان و صاحبان خانه به رهن بیشتر می‌شود.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان با بیان اینکه پیک اجاره‌بها از خردادماه آغاز و تا پایان شهریور ادامه دارد و این دوره زمانی بورس شده و شاهد موج افزایش اجاره‌بها هستیم، گفت: در حال حاضر قیمت‌های مسکن و اجاره‌بهای منتشر شده در بازار و فضای مجازی نرخ‌های واقعی نیستند و توسط افراد غیرمتخصص تعیین شده است.

وی با بیان اینکه افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن به‌تبع نوسانات ارزی شکل‌ گرفته و مالکان نباید به این قیمت‌ها توجه داشته باشند، اظهار داشت: از مالکان مسکن درخواست داریم که قیمت‌های تصاعدی که در بازار مسکن به صورت غیرمنطقی و بی‌ضابطه افزایش داشته را در مبحث اجاره‌بها و رهن دخالت ندهند زیرا زندگی مستاجران واقعا تغییر آن چنانی نکرده و حقوق‌ها آنقدر رشد نداشته که تاثیرگذار باشد.

جهانگیری پیرامون اینکه حقوق کارکنان در سال جاری ۲۰ درصد و کارگران ۳۶٫۵ درصد رشد داشته است، افزود: عملا درصد سرانه در این افزایش درآمد‌ها فقط نباید در بخش مسکن تزریق شود بلکه باید در تمام بخش‌های افراد جامعه لحاظ شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تقاضای رهن و اجاره‌بها افزایش نداشته و شرایط فعلی خیلی مناسب نیست، بیان کرد: در این وضعیت مالکان باید از مستاجران حمایت کنند و چنانچه اخلاقیات و روحیات مستاجر با آنها مرتبط است در دفاتر مشاوران املاک قراردادها را با لحاظ درآمدها تمدید کنند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان با بیان اینکه در سال‌های اخیر الگوی اجاره مسکن در کشور تغییر کرده است، گفت: زمانی اجاره دادن مسکن برای مالکان به‌عنوان کمک هزینه زندگی تلقی می‌شد، اما در حال حاضر برای این افراد شغلی درآمدزا حساب می‌شود.

وی ادامه داد: البته این موضوع به دلیل افزایش سالانه قیمت ‌رهن و اجاره است که باید برای این افزایش بی‌رویه ضمانت اجرایی در نظر گرفته شود، چرا که در این مورد وعده‌های مکرر کفایت نمی‌کند.

جهانگیری درباره اینکه سالیانه ۱۰ تا ۲۰ درصد براساس نرخ تورم در جامعه قیمت اجاره‌بها و رهن افزایش می‌یابد، اظهار داشت: اینکه می‌گویند مشاوران املاک باعث افزایش قیمت‌ها می‌شوند به صورت موردی را رد نمی‌کنم اما کلیت دلالان بازار، صنوف و دیگر اقشار هستند که در سایر بخش‌ها فعالیت می‌کنند و ناخواسته در این زمینه وارد می‌شوند.

وی در پاسخ به اینکه آیا نظارت و کنترلی بر قیمت اجاره‌بها و رهن در بازار مسکن توسط اتحادیه اجرایی می‌شود، افزود: به طور قانونی نمی‌توانیم نظارتی بر قیمت‌ها داشته باشیم زیرا هنگامی که فرد مالک قیمتی را پیشنهاد می‌دهد و مستاجر با قبول آن هزینه‌ها را واریز می‌کند دیگر دستگاه تعزیراتی نمی‌تواند در این مورد ورود و نظارت کند چون قانونی در چنین زمینه‌ای نوشته نشده است.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا تاکنون قانونی در این راستا تصویب و اجرایی نشده است، بیان کرد: اکنون لایحه‌ای را هیئت دولت آماده کرده تا در اختیار وزارت راه و شهرسازی بگذارد که کارگروه مسکن را با نظارت قوه‌قضائیه، دادگستری، تعزیرات حکومتی، اصناف و وزارتخانه تشکیل می‌دهند.

وی ادامه داد: در حال حاضر پیش‌نویس این لایحه به معاونت اول رئیس جمهوری هم ارائه شده که با تصویب و ابلاغ به دستگاه‌ها، ضمانت اجرایی برای قیمت‌های اجاره‌بها و رهن تعیین و قراردادها در این سامانه ثبت می‌شود.

جهانگیری افزود: برای مثال در این سامانه ابلاغ می‌شود که نرخ اجاره‌بها برای ابتدای سال جاری ۱۰ درصد باید افزایش یابد و دیگر هر مالک و فردی نمی‌تواند نرخ‌های غیرمنطقی را ارائه دهد و براساس رشد نرخ‌ها و اسناد موجود در سامانه بهای اجاره مسکن برای سال‌های آینده و حتی پیک ماه‌های جابه‌جایی مستاجران تعیین می‌شود.

عدم همخوانی نرخ مسکن با قدرت اقتصادی مردم

نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی پیرامون افزایش افسار گسیخته قیمت اجاره‌بها و مسکن گفت: مسکن یکی از نیازهای اساسی و مهم جامعه به شمار می‌رود اما افزایش قیمت آن باعث شده تا بسیاری از مردم به‌ویژه اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر، توان خریداری و حتی اجاره مسکن را نداشته باشند.

حجت الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی پیرامون اینکه نرخ مسکن با قدرت اقتصادی مردم همخوانی ندارد اظهار داشت: مسکن جزو نیازهای اولیه مردم به ویژه جوانانی است که قصد تشکیل زندگی را دارند اما جوانان بیکار با نبود درآمد بدون شک نمی‌تواند منزلی اجاره و یا حتی رهن کنند.

وی افزود: دولت باید فکری برای مسکن قشر جوان و افرادی که قصد تشکیل زندگی دارند کند در این صورت با وضعیت فعلی کسی نمی‌تواند صاحب منزل شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اینکه قیمت مسکن چرا جهش گونه باید بالا برود به نحوی که مردم سال به سال توان اجاره کردن را از دست بدهند، بیان کرد: افزایش قیمت مسکن در سال‌های اخیر قابل کتمان نیست از این رو برای برطرف کردن این مشکل باید ریشه‌ای اقدام کرد.

وی ادامه داد: جوانی که دارای شغل است، اگر ماهانه ۲ میلیون تومان هم حقوق بگیرد که بیشتر نیز حقوق مصوب وزارت کار را دریافت می‌کنند با این حال اگر ماهیانه ۱٫۵ میلیون تومان حقوق خود را پس‌انداز کند حداقل حدود ۲۰  سال طول می‌کشد تا بتواند خانه‌ای ۴۵ متری در محله‌ای متوسط خریداری کند.

موسوی لارگانی به نقش دلالان و واسطه‌گران در افزایش قیمت مسکن اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بازار مسکن گرفتار برخی دلال‌بازی‌ها قرار گرفته که این موضوع یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها در کشور است.

وی با بیان اینکه افزایش ساخت و ساز می‌تواند تعادل عرضه و تقاضا را بیشتر کرده و به کاهش نرخ اجاره‌بها بیانجامد اظهار داشت: چنانچه ساخت و ساز در کشور افزایش یابد، کاهش عرضه جبران می‌شود، در این شرایط اجاره‌نشینی نیز تا حد امکان کمتر می‌شود.

کاهش قدرت خرید مردم و اجبار آنها به اجاره‌نشینی

نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای مسکن را مهم‌ترین عامل برای ساماندهی بازار اجاره‌بها خواند و بیان کرد: در حال حاضر کاهش قدرت خرید مردم اجاره نشینی بیشتر آنها را رقم زده و برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و ضعیف جامعه باید زمینه رشد ساخت و ساز و همچنین عرضه مسکن‌های ساخته شده به بازار فراهم شود.

وی پیرامون اینکه بهترین مولفه برای ایجاد ثبات در نرخ اجاره‌بها و همچنین شکستن حباب قیمتی آن برخورد با خانه‌های خالی است، افزود: اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سکنه می‌تواند به بهبود وضعیت بازار مسکن از حیث ایجاد توازن میان عرضه و تقاضای مسکن کمک کند.

میزان بالای اجاره‌بها به نسبت درآمد مردم

دبیر انجمن انبوه سازان مسکن استان اصفهان در مورد بازار خرید و فروش، رهن و اجاره مسکن گفت: در سال‌های گذشته به دلیل رکود بازار مسکن، مردم هنوز تصمیمی برای خرید خانه نگرفته و مجبور به اجاره‌نشینی هستند که این افزایش تقاضا موجب رشد قیمت اجاره‌بها نیز شده است.

احمد تولا پیرامون اینکه میزان اجاره‌بها به نسبت درآمد مردم بسیار بالاست و این شرایط را برای خانه‌دار شدن آنها مشکل می‌کند اظهار داشت: مردم همچنان در انتظار کاهش قیمت هستند و اجاره‌نشینی را ترجیح می‌دهند.

وی درباره اینکه با وجود اشتغال‌زایی فراوان در بخش مسکن هنوز مسئولان برای رونق آن چاره‌ای نیندیشیده‌اند، افزود: قدرت خرید مردم بسیار پایین است و تعادلی بین دستمزد آنها و قیمت واحدهای مسکونی وجود ندارد و به‌دلیل مشکلات موجود سرمایه‌گذاران به بخش مسکن وارد نمی‌شوند.

دبیر انجمن انبوه سازان مسکن استان اصفهان بیان کرد: بازار مسکن اصفهان در حالی دچار رکود تورمی شده که از یک سو شاهد افزایش قیمت مصالح ساختمانی هستیم و از سوی دیگر با رکود در مسکن روبه‌رو هستیم با توجه به قیمت‌های تمام شده به‌طور طبیعی هزینه‌های ساخت به مرور زمان افزایش می‌یابد و سازندگان کمتر تمایل به ساخت و ساز خواهند داشت که بازار اشتغال و عرضه را کاهش می‌دهد.

 این روزها بازار اجاره‌بها در اصفهان روزهای خاصی را می‌گذراند در حالی‌ که به گفته مسئولان تقاضا برای مسکن استیجاری در نصف جهان به  نسبت سال‌های گذشته تغییر چندانی نکرده اما رشد حباب گونه اجاره‌بها اسباب نارضایتی اجاره‌نشین‌ها را فراهم آورده است. شهروندان امیدوار هستند با اجرای سیاست‌های صحیح در زمینه مسکن و تغییر و تحولاتی که به بهبود اوضاع منجر خواهد شد شاید رونق بازار مسکن از یک سو و ایجاد شرایط مناسب برای خرید مسکن و اجاره آن برای جوانان توسط دولتمردان فراهم گردد.

با این وجود به نظر می‌رسد دولت باید نرخ مشخصی را برای خرید مسکن و اجاره‌بها در کشور و استان‌ها تعیین کند. از سوی دیگر نسبت به ساماندهی خانه‌های خالی و مورد نیاز قشر متوسط و پایین اقدام کند چرا که کمبود عرضه مسکن نسبت به تقاضای آن یکی از عوامل مهم رشد اجاره‌بها است. همچنین با توجه به افزایش مداوم اجاره‌بها باید نظارت شدیدی بر این حوزه انجام شود چرا که ضعف نظارت موجب دلال بازی و اعمال سلیقه در وضعیت رهن و اجاره مسکن می‌شود.